Narracja ESG jest „wadliwa” ?

Do dzisiejszego artykułu zainspirował mnie wpis, który ukazał się w Financial Times 3 maja 2021, który stawia pytanie o sposób informowania i zasadność raportowania niefinansowego ESG w kontekście jego korzyści. Autor stawia tezę dot. wartości analizy ESG i jej jakości.

W dzisiejszym wpisie dowiesz się:

🔹 Czym jest ESG i kim są odbiorcy?

🔹 Informacja niefinansowa – jakie są jej cechy, czym różni się od informacji finansowej?

🔹 Jaka jest istotność raportowania ESG?

🔹 Czy i jak ESG wpływa na lepsze warunki kredytowe, finansowe?

🔹 Jakie są najnowsze regulacje, które obligują wykonanie raportu ESG i co stanie się w przeciągu najbliższego roku?

🔹 Jak raportować ESG – czyli czym jest GRI, SASB?

1. Od początku…

Całkiem niedawno społeczna odpowiedzialność biznesu (czyli ESG) nie była brana pod uwagę, a tym bardziej nie było kryterium, które miało znaczenie przy inwestowaniu pieniędzy albo wejściu na wyższy poziom atrakcyjności spółki w oczach inwestora. Liczyła się po prostu stopa zwrotu czyli zysk, a także ryzyko inwestycji. Dziś sytuacja wygląda nieco inaczej w dobie nowych rozporządzeń, regulacji i silnego trendu.  Według wyliczeń Deloitte w 2025 r. już połowa pieniędzy krążących po amerykańskim rynku kapitałowym będzie kierowana do miejsc, w których przestrzega się społecznej odpowiedzialności biznesu. W Europie spodziewany jest zbliżony, o ile nie silniejszy wpływ ESG.

O tym czym jest ESG, powtarzałam już wielokrotnie na łamach moich wpisów. Dla przypomnienia – raportowanie ESG (od angielskich słów: E – environment; S- social; G – Governance) czyli raportowanie niefinansowe, porusza aspekty związane z ochroną środowiska w tym efektywnością energetyczną, aspektami społecznymi oraz ładem korporacyjnym. Najprościej ujmując jest to raportowanie niefinansowe spółki – raport zawiera informacje, które mogą służyć bezpośrednio do oceny obecnej lub przyszłej kondycji finansowej spółki. Od 10 marca 2021 roku, w Polsce i pozostałych krajach UE weszło w życie Rozporządzenie w sprawie ujawniania informacji niefinansowych związanych ze zrównoważonym rozwojem.

O szczegółach pisałam tutaj.

🔵 Głównymi odbiorcami raportów ESG są:

• Uczestnicy rynku finansowego, którzy udostępniają produkty finansowe (m.in.: firma inwestycyjna, instytucje kredytowe, zakład ubezpieczeń) (więcej w definicji).
• Uczestnicy rynku finansowego lub emitenci w odniesieniu do produktów finansowychlub obligacji korporacyjnych, które są udostępniane jako zrównoważone środowiskowo,
• Przedsiębiorstwa, które podlegają obowiązkowi publikacji oświadczeniana temat informacji niefinansowych lub skonsolidowanego oświadczenia na temat informacji niefinansowych (więcej szczegółów tutaj Art.2).
• Za chwile również SME !

Ale uwaga!

Obecnie prowadzone są prace legislacyjne przez PE, aby jeszcze w tym roku przyjąć Dyrektywę dot. objęcia raportowaniem niefinansowym (ESG) wszystkie duże firmy, a w przeciągu najbliższych 3 lat mikro, małe i średnie.

O tym jakie korzyści wynikają z raportu ESG – szeroko pisałam tutaj.

2. Raport finansowy, niefinansowy – o co chodzi?

Jeśli czytasz ten artykuł to zakładam, że wiesz – roczne sprawozdanie finansowe spółki to dokument dot. sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Obowiązek sporządzania sprawozdań wynika z ustawy o rachunkowości. Dokumenty sprawozdawcze przeznaczone są nie tylko dla celów wewnętrznych firmy, ale przekazywane są do KRS-u i do organów podatkowych.

🔵 To jest zrozumiałe – natomiast o co chodzi z raportem niefinansowym?

Raport niefinansowy czyli ESG prezentuje takie informacje jak m.in.:

• Przyszłe plany przedsiębiorstwa (w zakresie dopuszczalnym i nie ujawniającym know how firmy).
• Pojawiającego się ryzyka i niepewności jej funkcjonowania.
• Nowe możliwości zwiększania zysków.
• Czynniki będące źródłem wartości w długim okresie, w tym dotyczących: relacji z klientami, jakości produktów, innowacji, posiadanego kapitału intelektualnego i innych aktywów niematerialnych.

Oprócz czynników wymienionych powyżej od końca lat siedemdziesiątych XX w. ujawniane są także informacje środowiskowe, społeczne, dotyczące spraw pracowniczych oraz ładu korporacyjnego, publikowane w dodatkowych raportach społecznej odpowiedzialności, zrównoważonego rozwoju czy zintegrowanych, również określane mianem informacji niefinansowych.

🔵Możesz zadać pytanie jakie są przyczyny ujawnień niefinansowych w raporcie?

Jeśli coś jest niejasne to często zdarza się, że z założenia jest negowane, ponieważ zmiana wymaga podjęcia wysiłku. Mogą pojawiać się stwierdzenia, że:

❌ To jakaś „zielona” ściema.
❌ Jeśli nie wiadomo o co chodzi to chodzi o kasę.
❌ Po co mi to potrzebne jeśli jestem niewielkim „graczem” rynkowym.
❌ Szkoda mi czasu, kto to będzie liczył.

ale…

Już przestało chodzić tylko o ekologiczne „widzimisię”, etyczne inwestowanie przy okazji zaczyna się opłacać. Patrząc na zmiany zachodzące na rynku energetycznym widać, że firmy produkujące prąd z węgla przestają być konkurencyjne, bowiem koszty związane z ochroną środowiska sprawiają, że wytwarzana przez nie energia jest po prostu droższa, niż z innych źródeł. Z drugiej strony technologie umożliwiające pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych (słońca, wiatru, wody) mocno potaniały i już od roku-dwóch na światowych giełdach energii dzieją się rzeczy niewyobrażalne: można taniej kupować prąd ze słońca, niż ten z węgla. [1]

Pewnie niejeden tak pomyśli, ale oprócz silnego trendu oraz regulacji i rozporządzeń, o których wcześniej wspomniałam, a także korzyści i istotności wynikających z raportowania ESG, do przyczyn tworzenia raportów należą, m.in.:

• Ujawnienia na temat uczciwych praktyk biznesowych oraz informacje środowiskowe w tym energetyczne.
• Rosnąca degradacja środowiska naturalnego.
• Wzrost świadomości społecznej, który wpłynął na zmianę podejścia do oceny funkcjonowania korporacji.
• Przyjęcie w UE rozwoju zrównoważonego, jako jedynej słusznej drogi dalszego rozwoju gospodarczego.
• Wzrost zainteresowania koncepcją CSR.
• Opracowanie wytycznych raportowania niefinansowego przez szereg organizacji.
• Pojawienie się pierwszych obowiązujących uregulowań prawnych raportowania niefinansowego w wybranych krajach.
• Liczne skandale wielkich korporacji, które spowodowały spadek zaufania do informacji zawartych w sprawozdawczości finansowej.

Dodatkowo zobacz co się stanie w przypadku sytuacji, w której inwestor ma zamiar zainwestować w spółkę, która posiada raport ESG i tej która go nie ma. Zobacz tutaj.

3. Raport ESG a lepsze warunki kredytowe?

Posiadając raport ESG wiele firm oczekuje również lepszych warunków kredytowych czy zaangażowania funduszy w inwestycje, które pozwalają zredukować lub zoptymalizować wykorzystanie np. energii na potrzeby przedsiębiorstwa.

Faktycznie to się dzieje, a wielu przypadkach zaczyna. Wiele organizacji finansowych zaczyna lub posiada produkty, które sprzyjają zaciągnięciu kredytu jeśli przedsiębiorstwo posiada np. obowiązkową analizę emisji gazów cieplarnianych (zgodnie z GHG Protocol). A de facto obliczenia emisji gazów cieplarnianych są ujęte w raporcie ESG (zgodnego z GRI, o którym za chwilę powiem).

W rzeczywistości warto przygotować raport ESG, który będzie zbiorem informacji niefinansowych o firmie, uwzględniając również aspekty energetyczne, środowiskowe a zarazem spełniające regulacje o emisji gazów oraz Dyrektywy unijne.

Kryteria ESG mogą pomóc w lepszym oszacowaniu przyszłej (finansowej) efektywności spółek. Coraz bardziej oczywistym staje się fakt, że uwzględnienie kryteriów ESG w polityce inwestycyjnej może mieć pozytywny wpływ na efektywność portfela inwestycyjnego. Ich nieuwzględnienie może w kolei zwiększać zarówno ryzyko inwestycyjne, jak i przyczyniać się do nadszarpnięcia reputacji. Uwzględnienie kryteriów ESG poprawia stosunek ryzyka do zysku, dlatego właśnie jest dla inwestorów tak istotne (Źródło).

🔵 Oczywiście może paść pytanie o wartość i jakość takiej analizy

Obecnie najpopularniejszym i najczęściej stosowanymi wskaźnikami do przygotowania raportu ESG są wytyczne do raportowania zrównoważonego rozwoju przygotowane przez GRI – Global Reporting Initiative, które stanowią międzynarodowy wzorzec raportowania odpowiedzialnego biznesu i zrównoważonego rozwoju dla firm.

Celem Zasad Raportowania GRI jest stworzenie ogólnie przyjętych ram dla raportowania ekonomicznych, środowiskowych oraz społecznych aspektów funkcjonowania organizacji, m.in. do użytku przez organizacje dowolnego rozmiaru, sektora oraz o dowolnej lokalizacji. Uwzględniają one praktyczne aspekty funkcjonowania różnorodnych organizacji, od małych firm do organizacji, przedsiębiorstw międzynarodowych prowadzących operacje na całym świecie.

Obok tego mamy SASB czyli Rada Standardów Rachunkowości Zrównoważonego Rozwoju. Jest to niezależna organizacja non-profit, która wyznacza standardy w zakresie ujawniania informacji o finansowo zrównoważonym rozwoju przez firmy ich inwestorom. Standardy SASB określają podzbiór zagadnień środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego (ESG), które mają największe znaczenie dla wyników finansowych w każdej z 77 branż.

Oczywiście, nie ma wymogu stosowania jednego bądź drugiego. Z doświadczenia wiem, że przyjazne są wskaźniki GRI oaz przygotowanie wg ich standardów raportu ESG (to moja subiektywna ocena). Dlatego m.in. moja platforma VELMA do raportowania ESG i GHG jest oparta na standardach GRI.

Podsumowując. Faktem jest, że raportowanie ESG będzie obowiązywało wszystkie segmenty przedsiębiorców w najbliższych 3 latach (lub szybciej) zgodnie z rozporządzeniami UE. Czy tego chcemy czy nie, warto już dziś zapoznać się i zmierzyć z przygotowaniem raportu ESG (lub jego obligatoryjną częścią jak analiza emisji gazów cieplarnianych zgodnych z GHG Protocol), do którego zachęcam. Oczywiście możesz przygotować to we własnym zakresie, jednak nie sądzę, aby którakolwiek z firm angażowała swój czas w zapoznanie się ze wskaźnikami i procedurą wyliczania, opisywania (łącznie około 1000 stron). Zapraszam d zadawania pytań

Pozdrawiam

L

Ps. Poniżej możesz pobrać bezpłatny materiał dot. raportowanie emisji gazów cieplarnianych zgodnych z GHG Protocol.